İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Güler, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta yaptığı incelemelerde, binaların dayanıklılığını artıran ve çökmeyi engelleyen giydirme cephe sisteminin eksik olduğunu anlattı. prof. Güler, “Zayıf zemin üzerine yapılan 8-12 katlı binaların taşıyıcı sistemlerinde yeterince betonarme perde duvar kullanılmadı” dedi.
İTÜ İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Güler, Kahramanmaraş ve Adıyaman’daki çalışmalarını değerlendirdi. Profesör Doktor. Güler, yapıların dayanıklılığını artıran ve yıkılmasını önleyen ‘giydirme duvar’ sisteminin bulunmadığına dikkat çekerek, TOKİ tarafından yapılan ve düşey taşıyıcıları sadece oluşan tünel kalıp sistemli binalarda herhangi bir hasarın olmadığına dikkat çekti. perdeler.
“ZAYIF KAT ÜZERİNDE YAPILAN 8-12 KATLI BİNALAR GÖRÜYORUM”
prof. Kadir Güler, zayıf temeller üzerine inşa edilen binalarda çökmelerin ve ağır hasarların meydana geldiğini belirterek, “Zemin katlarda dükkanlar olduğu, bölme duvar olmadığı, kat yükseklikleri yüksek olduğu ve bazen asma katlar yapıldığı için, taşıyıcı sistemler düzensiz hale gelmiş ve zayıf bir zemin, çoğu zaman her iki zemin mekanizması ya da binaların tamamen çökmesi söz konusu olmuştur.
Bölgede betonun dayanıklılığının düşük olduğunu belirten Prof.Dr. Güler, “Kolayca dağılıp ufalanabiliyor. Takviye elemanları hep aynı, zayıf. Kolonlara sarma etkisi olmayan ve 90 dereceden dolayı basitçe açılan enine ve yatay donatıların (demir kangallar) olduğunu gördük. Kancalar yaygın. Ancak Adıyaman ve Maraş’ta gözlemlediğim şey “Maraş’ta eski Maraş bölgesi, Adıyaman’da şehir merkezi ve orada ayakta duran, zayıf temeller üzerine yapılmış binalar var. İş mühendislik hizmeti vermenin önemine geri dönüyor” dedi.
“BİNALAR TABANINA UYGUN KAT SAYISI OLMALIDIR”
Profesör Doktor. Binaların zeminine uygun tasarım ve kat sayısının doğru yapılmasının önemine vurgu yapan Güler, “Binaların üretimine önem vermemiz gerekiyor. Maalesef bir kayıtsızlık var. Herkes bina yapmayı biliyor ama O kadar kolay değil, proje ve yapı denetiminin yürümesini sağlamak son derece önemli” dedi.
“YIKILAN BİNALARDA YAPISAL DİZAYN HATALARI VAR”
prof. Yıkılan binalarda yapısal tasarım hatalarının da olduğunu belirten Kadir Güler, “İnşaat mühendisleri tasarım yaparken ‘Mimarın çizgisi değişmez’ ilkesinden vazgeçmeli. sistem tasarımı son derece değerlidir.Binalarda yapısal tasarım hataları yanında sağlam olmayan beton,zayıf donatı elemanları vardır.İnşaat mühendisleri,müteahhitler,bina kontrol firmaları hep suçlanır.Kamu otoritesi,yerel dahil bir şekilde rolü olan herkes idareler – hasar görme ihtimali olan binalarda, farklı kotlarda ve binalarda yeterli bir taşıyıcı sistem tasarımı için buna da izin verilmelidir. İnşaat mühendislerinin taşıyıcı sistem tasarımına ilişkin talepleri Mimarlar mesleğini icra etmeli, Uygun tasarımlar yap, özgün cepheler oluştur ama artık taşıyıcı sistem bozukluğuna neden olan kapalı çıkışlardan vazgeçmek zorunda kalıyoruz. Çünkü kapalı çıkmalar nedeniyle bina çevresine perde çekilememesi ve diğer taşıyıcı sistem düzensizlikleri depremlerde önemli yapısal hasarlara neden olur.
Bu bahis imar planları ile de doğrudan alakalıdır. İmar planlarında bu yönde düzenlemeler yapılması gerekmektedir. Mimarlar, kapalı bir gölgelik olmadan da cephelere özgünlük verebilirler.
“NADİRDE DEMİR SARMA EZİLME VE BURGULMAYA NEDEN OLUR”
Perdeli binaların depreme dayanıklılığının çok daha iyi olduğunu belirten Prof. yapılarda rijitlik sağlar.Perdeler binaların her iki yönüne de sabit bir şekilde yerleştirilmelidir.Maraş’ta bazı binalarda perdeler tektirİTÜ İnşaat Fakültesi Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarında, yapıların deprem davranışları üzerine deneyler yapılmaktadır. taşıyıcı sistem elemanları yapılır.Örneğin perde duvarın deprem anında davranışını görmek için eğilme deneyi yapılmıştır.Perde uçlarında yatay donatılar vardır ancak aralıkları seyrektir. Bu nedenle tam bir sarma etkisi elde edilememiştir.Betonda ezilme oluşmuştur.Etriyelerin (demir sargıların) her iki uçta sıkılması son derece değerlidir. duvar ve kolon ve kiriş uçlarında. Taşıyıcı sistem elemanlarının boyuna donatılarını çevreleyen inşaat çeliğinin bükülmesiyle elde edilen giydirme donatısının seyrek olması durumunda betonda ezilme ve boyuna donatılarda burkulma olacağı deneysel olarak gösterilmiştir. Maalesef depremlerde bu tür perde hasarlarını hep görüyoruz.”
